Ngừng tim là gì? Đây là tình trạng cấp cứu nguy hiểm khi tim đột ngột ngừng đập, máu không đến được não và các cơ quan quan trọng. Người bệnh nhanh chóng mất ý thức, ngừng thở và có nguy cơ tử vong cao nếu không được cấp cứu kịp thời. Hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng ngừa sẽ giúp bảo vệ tim mạch hiệu quả.
Ngừng tim là gì?
Hiểu một cách khoa học, ngừng tim là gì – đó là tình trạng tim mất khả năng co bóp và bơm máu, khiến tuần hoàn máu bị gián đoạn hoàn toàn. Khi máu không đến não, tế bào não sẽ bắt đầu chết chỉ sau 4–6 phút, gây tổn thương vĩnh viễn hoặc tử vong.
Ngừng tim thường là hệ quả của các rối loạn nhịp tim nghiêm trọng như rung thất, nhịp nhanh thất hoặc bloc nhĩ thất hoàn toàn. Tuy nhiên, tình trạng này cũng có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác như chấn thương, đuối nước, sốc điện hoặc bệnh lý mạn tính.
Điều quan trọng là ngừng tim khác với nhồi máu cơ tim. Nhồi máu cơ tim do tắc mạch vành, còn ngừng tim là khi tim dừng đập, dẫn tới ngừng hô hấp và tuần hoàn ngay lập tức.
Nguyên nhân và dấu hiệu của ngừng tim
Nguyên nhân
Những nguyên nhân phổ biến dẫn đến ngừng tim là gì có thể kể đến:
- Rối loạn nhịp tim nguy hiểm: Rung thất, nhịp nhanh thất, vô tâm thu.
- Nhồi máu cơ tim cấp: Tổn thương cơ tim nghiêm trọng gây ngừng hoạt động của tim.
- Bệnh tim bẩm sinh: Một số dị tật tim ở trẻ em hoặc người trẻ có thể dẫn tới ngừng tim đột ngột.
- Suy hô hấp nặng: Do ngạt thở, đuối nước, tắc nghẽn đường thở.
- Chấn thương mạnh vùng ngực: Tai nạn giao thông, va chạm khi chơi thể thao.
- Sốc điện hoặc ngộ độc: Ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động điện học của tim.
- Rối loạn điện giải nghiêm trọng: Thiếu hoặc thừa kali, magie.
Dấu hiệu nhận biết
Việc phát hiện sớm dấu hiệu ngừng tim là yếu tố sống còn trong cấp cứu:
- Mất ý thức đột ngột.
- Ngừng thở hoặc thở hổn hển bất thường.
- Không bắt được mạch cảnh.
- Da tái nhợt hoặc xanh tím.
- Đồng tử giãn, không phản xạ với ánh sáng.
Nếu nhận thấy các dấu hiệu trên, cần lập tức gọi cấp cứu và tiến hành hồi sức tim phổi (CPR).
Theo dõi Fanpage Dược phẩm Famax để nhận tư vấn và thông tin hàng ngày!
Biến chứng sau khi phục hồi thành công cơn ngừng tim
Dù bệnh nhân may mắn sống sót sau khi cấp cứu, ngừng tim vẫn để lại nguy cơ biến chứng cao do não và các cơ quan khác bị thiếu oxy trong thời gian ngừng tuần hoàn. Một số biến chứng thường gặp gồm:
- Tổn thương não: Mất trí nhớ, suy giảm khả năng nhận thức, rối loạn vận động.
- Tổn thương tim: Suy tim, rối loạn nhịp tim tái phát.
- Rối loạn tâm thần: Lo âu, trầm cảm sau biến cố.
- Suy đa cơ quan: Gan, thận và phổi có thể bị ảnh hưởng do thiếu máu nuôi.
- Khả năng tái phát cao: Nếu nguyên nhân gốc chưa được điều trị triệt để, nguy cơ bị ngừng tim lại là rất lớn.
Việc theo dõi và phục hồi chức năng sau khi sống sót là cực kỳ quan trọng để giảm thiểu di chứng.
Cách phòng ngừa ngừng tim
Mỗi người cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa:
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Phát hiện sớm bệnh tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường.
- Điều trị triệt để bệnh lý nền: Giảm nguy cơ biến chứng dẫn đến ngừng tim.
- Lối sống lành mạnh:
- Ăn uống cân đối, nhiều rau xanh, cá và hạt.
- Hạn chế muối, đường và chất béo bão hòa.
- Tránh thuốc lá, rượu bia.
- Tập thể dục thường xuyên: Ít nhất 150 phút/tuần với các bài tập phù hợp.
- Kiểm soát cân nặng và căng thẳng: Giảm áp lực cho tim.
- Học kỹ thuật CPR: Sẵn sàng ứng cứu khi có người bị ngừng tim.
Một số câu hỏi thường gặp:
Ngừng tim có nguy hiểm không?
Ngừng tim là một tình trạng cực kỳ nguy kịch, đe dọa trực tiếp đến tính mạng. Khi tim ngừng đập, máu không thể lưu thông để cung cấp oxy cho não và các cơ quan quan trọng. Chỉ sau vài phút, tế bào não sẽ bắt đầu tổn thương nghiêm trọng và có thể dẫn đến chết não.
Nếu không được cấp cứu kịp thời, người bệnh gần như chắc chắn tử vong. Chính vì vậy, ngừng tim đòi hỏi phải xử lý khẩn cấp ngay tại chỗ với các biện pháp như hồi sức tim phổi (CPR) hoặc sử dụng máy khử rung tim tự động (AED) trước khi được chuyển đến cơ sở y tế.
Ngừng tim có giống đột tử do tim không?
Ngừng tim chính là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến đột tử do tim. Khi tim ngừng hoạt động đột ngột, người bệnh rơi vào trạng thái chết lâm sàng. Tuy nhiên, nếu được cấp cứu đúng cách và kịp thời, bệnh nhân vẫn có cơ hội hồi phục và tiếp tục sống.
Ngừng tim bao lâu thì gây chết não?
Não bắt đầu bị tổn thương nghiêm trọng nếu tim ngừng đập quá 4 phút, và sau 4–6 phút, các tế bào não sẽ chết không thể hồi phục. Khi thời gian ngừng tim dưới 5 phút, khả năng phục hồi chức năng não cao hơn nhiều so với trường hợp kéo dài quá 30 phút.
Khả năng sống sót sau ngừng tim?
Người bị ngừng tim vẫn có thể sống nếu được xử trí nhanh chóng và đúng phương pháp. Nhờ tiến bộ y tế, tỷ lệ sống sót đã được cải thiện rõ rệt: khoảng 11% bệnh nhân ngừng tim ngoài bệnh viện được cứu, và con số này tăng lên 26% nếu sự cố xảy ra trong bệnh viện.
Cấp cứu ngưng tim ngưng thở: Những điều cần biết
Kết luận
Việc hiểu ngừng tim là gì không chỉ giúp bạn nhận diện tình huống khẩn cấp mà còn biết cách xử trí và phòng tránh hiệu quả. Ngừng tim là tình trạng nguy hiểm, diễn biến nhanh, chỉ vài phút có thể cướp đi sinh mạng. Do đó, duy trì sức khỏe tim mạch, khám định kỳ và học kỹ năng cấp cứu cơ bản là những “lá chắn” quan trọng để bảo vệ bản thân và những người xung quanh.
