Mất ngủ là tình trạng phổ biến hiện nay mà nhiều người gặp phải, ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Hiện tượng mất ngủ không chỉ đơn thuần là rối loạn giấc ngủ mà còn là dấu hiệu cảnh báo của nhiều bệnh lý nguy hiểm. Chính vì vậy, việc nhận biết sớm và hiểu rõ mất ngủ là gì, mất ngủ kéo dài có thể gây hậu quả nghiêm trọng, giúp bạn có các biện pháp xử lý phù hợp.
1. Mất ngủ là bệnh gì?
Mất ngủ không đơn thuần chỉ là cảm giác khó ngủ hay ngủ không ngon, mà thực chất là một dạng rối loạn về giấc ngủ kéo dài, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Khi bị mất ngủ, người ta thường gặp các triệu chứng như khó vào giấc, thức giấc nhiều lần trong đêm, hoặc ngủ nhưng không cảm thấy rested, cảm giác mệt mỏi suốt cả ngày. Bình thường, để duy trì sức khỏe tốt, chúng ta cần ít nhất 7-8 tiếng ngủ mỗi đêm. Nếu không đạt đủ điều kiện này, rất có thể là dấu hiệu của mất ngủ hoặc các vấn đề rối loạn về giấc ngủ khác.
Ngoài ra, mất ngủ còn là một triệu chứng, hậu quả của nhiều bệnh lý khác nhau như bệnh tâm thần, các bệnh mãn tính hoặc các vấn đề về sinh lý. Hiểu rõ mất ngủ là gì giúp người bệnh có ý thức chủ động trong việc tìm hiểu nguyên nhân, từ đó có các biện pháp điều trị phù hợp hơn. Thực tế, mất ngủ kinh niên sẽ ảnh hưởng lớn đến sức khỏe tâm thần, thể chất, khiến hệ miễn dịch suy giảm, tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ và các bệnh mãn tính khác.
2. Những dấu hiệu của bệnh mất ngủ
Biểu hiện của tình trạng mất ngủ rất phong phú và có thể khác nhau tùy vào từng cá nhân. Dưới đây là một số dấu hiệu thường gặp:
- Cảm thấy mệt mỏi, thiếu năng lượng khi tỉnh dậy
- Dễ cáu gắt
- Giảm khả năng tập trung
- Cảm giác lo âu, suy nghĩ nhiều trước khi đi ngủ
Người bị mất ngủ thường xuyên có thể gặp phải các triệu chứng vật lý như:
- Đau đầu
- Đau cơ
- Rối loạn tiêu hóa
Nếu tình trạng mất ngủ kéo dài mà không được can thiệp kịp thời, những dấu hiệu này có thể trở nên nghiêm trọng hơn. Đặc biệt, nhiều người còn phải đối mặt với vấn đề mất ngủ do thiếu vitamin, vì việc ngủ không đủ giấc sẽ ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ và chuyển hóa các vitamin cũng như khoáng chất cần thiết.
Do đó, việc theo dõi và nhận diện các triệu chứng của mất ngủ là điều quan trọng để chủ động ngăn ngừa các biến chứng sau này. Bên cạnh đó, những biểu hiện như mất ngủ không thực tổn cần được hỗ trợ từ các chuyên gia để xác định nguyên nhân một cách chính xác.
10 cách để hết mất ngủ hiệu quả
Ngứa dai dẳng ở da và mắt: Tín hiệu lặng lẽ cảnh báo ung thư gan
3. Nguyên nhân gây ra bệnh mất ngủ
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến mất ngủ, trong đó nổi bật nhất là yếu tố tâm lý như căng thẳng, lo âu, áp lực cuộc sống hoặc các vấn đề về tâm thần như trầm cảm. Ngoài ra, thói quen sinh hoạt không khoa học, sử dụng cafe, rượu hoặc thuốc lá quá nhiều cũng góp phần gây rối loạn giấc ngủ, gây mất ngủ do đâu. Các vấn đề về nội tiết tố, cụ thể như thiếu hụt hormone melatonin hoặc vitamin D cũng là các yếu tố quan trọng gây mất ngủ thiếu vitamin gì.
Hệ quả của các bệnh lý nền như bệnh hen suyễn, bệnh tiêu hóa, hoặc bệnh mãn tính như đái tháo đường, bệnh tim mạch cũng khiến người bệnh gặp khó khăn trong việc duy trì giấc ngủ ổn định. Ngoài ra, những tác động của thuốc điều trị, chẳng hạn như thuốc chống trầm cảm hoặc thuốc điều trị huyết áp, cũng có thể gây mất ngủ như một tác dụng phụ. Hiểu rõ mất ngủ do đâu giúp người bệnh chủ động hơn trong việc phòng tránh và xử lý, đặc biệt là khi tìm hiểu mất ngủ uống gì, mất ngủ nên làm gì, hay cần mất ngủ uống thuốc gì phù hợp.
4. Mất ngủ là dấu hiệu của bệnh gì?
1. Rối loạn lo âu (Anxiety disorders)
Người bị lo âu thường có suy nghĩ liên tục, khó kiểm soát, khiến não luôn “thức”.
Triệu chứng kèm theo: hồi hộp, tim đập nhanh, run nhẹ, khó tập trung.
Cơ chế: hormon stress tăng cao làm giảm chất dẫn truyền thần kinh gây buồn ngủ → khó vào giấc và ngủ không sâu.
2. Trầm cảm
Mất ngủ là một trong 3 dấu hiệu kinh điển của trầm cảm.
Dễ gặp tình trạng:
Khó ngủ đầu giấc
Ngủ chập chờn, dễ tỉnh
Thức dậy rất sớm (3–4h sáng) và không ngủ lại được
Não bộ thiếu serotonin và melatonin làm rối loạn đồng hồ sinh học, khiến giấc ngủ bị phá vỡ.
3. Cường giáp (Tuyến giáp hoạt động quá mức)
Khi tuyến giáp tiết quá nhiều hormone, cơ thể luôn ở trạng thái “tăng tốc”.
Biểu hiện: tim đập nhanh, nóng trong, đổ mồ hôi, sụt cân dù ăn uống bình thường, lo lắng bứt rứt → khó ngủ.
Hormone giáp tăng mạnh làm hệ thần kinh bị kích thích liên tục, khó thư giãn.
4. Rối loạn nhịp sinh học (Circadian rhythm disorder)
Nguyên nhân thường gặp: thức khuya kéo dài, làm ca đêm, dùng màn hình trước ngủ, lệch múi giờ khi du lịch.
Khi đồng hồ sinh học bị đảo lộn, cơ thể không tiết melatonin đúng thời điểm → khó vào giấc, ngủ kém chất lượng.
5. Hội chứng ngưng thở khi ngủ (Sleep apnea)
Xảy ra khi đường thở hẹp lại lúc ngủ khiến hơi thở bị gián đoạn, não thiếu oxy và buộc phải tỉnh vi mô nhiều lần.
Dấu hiệu: ngáy to, khát nước buổi sáng, đau đầu khi thức dậy, buồn ngủ ban ngày, giảm tập trung.
Nếu kéo dài có thể dẫn đến tăng huyết áp, bệnh tim, đột quỵ.
5. Tác hại của bệnh mất ngủ
Mất ngủ kéo dài không chỉ làm giảm chất lượng cuộc sống mà còn gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng về sức khỏe. Các hậu quả tiêu cực của mất ngủ thường xuyên, đặc biệt là mất ngủ kinh niên, bao gồm suy giảm trí nhớ, giảm năng suất làm việc, dễ mắc các bệnh nhiễm trùng, ảnh hưởng đến khả năng phản xạ và sự tinh tế trong các hoạt động hàng ngày. Ngoài ra, mất ngủ còn là yếu tố gây gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ, béo phì và tiểu đường.
Hiểu rõ tác hại của bệnh mất ngủ thúc đẩy người bệnh chủ động tìm kiếm các phương pháp giúp mất ngủ nên làm gì và mất ngủ uống gì phù hợp. Việc điều trị sớm, kết hợp thay đổi lối sống lành mạnh, bổ sung vitamin, khoáng chất, hoặc dùng thuốc theo chỉ định sẽ giúp hạn chế những hậu quả tiêu cực này. Đặc biệt, chú ý đến các mất ngủ không thực tổn là cách để bảo vệ sức khỏe thể chất và tinh thần, tránh các hệ lụy lâu dài.
Mất ngủ là tình trạng không thể xem nhẹ, vì nó liên quan mật thiết đến nhiều yếu tố của sức khỏe thể chất lẫn tâm thần. Khi biết mất ngủ là gì, mất ngủ kéo dài có thể là dấu hiệu cảnh báo của các bệnh lý nguy hiểm như trầm cảm, tim mạch, hoặc rối loạn nội tiết. Chính vì vậy, người bệnh cần nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh mất ngủ, hiểu rõ nguyên nhân để có cách mất ngủ nên làm gì, mất ngủ uống gì, cũng như chế độ ăn uống phù hợp như mất ngủ nên ăn gì.
Khi tình trạng mất ngủ kéo dài do thiểu năng tuần hoàn não, máu lên não kém khiến bạn dễ đau đầu, chóng mặt, khó tập trung và rất khó vào giấc. Ở những trường hợp này, bạn có thể tham khảo các sản phẩm hỗ trợ hoạt huyết – tăng cường tuần hoàn máu não như Cefamax (chứa Ginkgo Biloba, GABA, đinh lăng, magnesium, vitamin B6). Sản phẩm hỗ trợ giảm các triệu chứng do thiểu năng tuần hoàn não: đau đầu, chóng mặt, khó ngủ, suy nhược thần kinh, suy giảm trí nhớ — phù hợp cho người bị thiểu năng tuần hoàn não
Theo dõi Fanpage Dược phẩm Famax để nhận tư vấn và thông tin hàng ngày!
Việc điều trị phù hợp góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống, hạn chế hậu quả của mất ngủ kéo dài. Hãy giữ thói quen sinh hoạt lành mạnh, kiểm tra sức khỏe định kỳ và tham khảo ý kiến chuyên gia khi cần thiết. Mỗi người đều xứng đáng có một giấc ngủ ngon để duy trì sức khỏe tốt và cuộc sống hạnh phúc nhất.
