Thiếu máu ở người lớn là vấn đề y tế phổ biến, ảnh hưởng lớn đến chất lượng sống, nhất là với người cao tuổi hoặc có bệnh nền. Khi hồng cầu giảm, khả năng vận chuyển oxy kém, gây mệt mỏi và biến chứng. Hiểu nguyên nhân thiếu máu giúp phòng ngừa và điều trị hiệu quả, duy trì sức khỏe.
Biểu hiện thiếu máu ở người lớn: Các dấu hiệu nhận biết
Nhận biết biểu hiện thiếu máu ở người lớn là bước quan trọng giúp phát hiện bệnh sớm, tránh những diễn biến nguy hiểm xảy ra. Một số dấu hiệu phổ biến bao gồm mệt mỏi kéo dài, da nhợt nhạt, chóng mặt, hoa mắt, hay cảm thấy yếu ớt không rõ nguyên nhân. Ngoài ra, các biểu hiện như nhịp tim phải đập nhanh, cảm giác tê tay chân, thậm chí là khó thở khi gắng sức đều là tín hiệu cảnh báo cơ thể đang thiếu máu hoặc các dạng bệnh thiếu máu đặc thù như thiếu máu huyết tán ở người lớn hoặc thiếu máu não ở người lớn tuổi.
Tuy nhiên, mức độ và biểu hiện cụ thể của biểu hiện thiếu máu ở người lớn còn phụ thuộc vào từng nguyên nhân gây thiếu máu. Đối với bệnh thiếu máu nhược sắc, người bệnh thường có làn da tím tái, môi và móng tay nhợt nhạt. Trong nhiều trường hợp, thiếu máu bẩm sinh ở người lớn cũng gây ra các triệu chứng đặc trưng, đòi hỏi người bệnh phải cẩn trọng trong việc theo dõi và khám định kỳ. Nhận biết sớm các dấu hiệu này sẽ giúp quá trình chẩn đoán và điều trị diễn ra thuận lợi, hiệu quả hơn.
6 nguyên nhân người lớn bị thiếu máu
Người lớn bị thiếu máu là tình trạng khá phổ biến hiện nay, đặc biệt ở những người có chế độ ăn uống không cân đối hoặc mắc bệnh mạn tính. Thiếu máu khiến cơ thể mệt mỏi, hoa mắt, giảm tập trung và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tim mạch. Hiểu rõ nguyên nhân gây ra tình trạng này sẽ giúp phòng ngừa và cải thiện hiệu quả.
1. Thiếu sắt
Thiếu sắt là nguyên nhân hàng đầu khiến người lớn bị thiếu máu. Sắt là khoáng chất thiết yếu giúp cơ thể tạo hemoglobin – thành phần chính của hồng cầu. Khi cơ thể không được cung cấp đủ sắt từ thực phẩm hoặc hấp thu kém, quá trình tạo máu bị gián đoạn, dẫn đến thiếu máu. Người ăn chay, phụ nữ có kinh nguyệt kéo dài hoặc người bị viêm loét dạ dày thường dễ gặp tình trạng này.
2. Thiếu vitamin B12
Người lớn bị thiếu máu cũng có thể do cơ thể thiếu vitamin B12. Dưỡng chất này đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành tế bào hồng cầu. Thiếu B12 khiến hồng cầu to và dễ vỡ, gây thiếu máu hồng cầu to. Người ăn chay trường, người cao tuổi hoặc người mắc bệnh về dạ dày – ruột thường khó hấp thu B12.
3. Thiếu axit folic (vitamin B9)
Axit folic giúp cơ thể sản xuất hồng cầu khỏe mạnh. Khi chế độ ăn thiếu rau xanh, hoặc sử dụng rượu bia thường xuyên, lượng folate giảm khiến người lớn bị thiếu máu. Phụ nữ mang thai và người làm việc căng thẳng kéo dài cũng dễ bị thiếu hụt loại vitamin này.
4. Mất máu mạn tính
Một nguyên nhân phổ biến khác khiến người lớn bị thiếu máu là mất máu kéo dài do các bệnh lý như trĩ, viêm loét dạ dày, xuất huyết tiêu hóa hoặc rong kinh. Khi máu mất dần mà cơ thể không kịp bù đắp, lượng hồng cầu giảm, dẫn đến thiếu máu mạn tính.
5. Bệnh lý mạn tính
Người lớn bị thiếu máu còn có thể do mắc các bệnh mạn tính như suy thận, viêm gan, viêm khớp dạng thấp hoặc ung thư. Những bệnh này làm giảm khả năng sản xuất hồng cầu hoặc rút ngắn tuổi thọ hồng cầu, khiến lượng oxy cung cấp cho cơ thể không đủ.
7 loại rau tốt cho người bị sỏi thận
Lão hóa mạch máu là gì, 4 bí quyết ngăn ngừa lão hóa mạch máu
6. Suy tủy xương hoặc rối loạn tạo máu
Trong một số trường hợp, người lớn bị thiếu máu là do tủy xương không thể sản xuất đủ hồng cầu. Nguyên nhân có thể do tác dụng phụ của thuốc, nhiễm độc hóa chất hoặc các bệnh về tủy. Đây là dạng thiếu máu nghiêm trọng cần được điều trị y khoa.
Phân loại bệnh thiếu máu ở người lớn
Việc phân loại các dạng thiếu máu ở người lớn giúp các bác sĩ dễ dàng xác định nguyên nhân và phương pháp điều trị phù hợp. Một số phân độ thiếu máu theo WHO gồm nhẹ, vừa, nặng dựa trên chỉ số hemoglobin trong máu. Trong đó, chỉ số thiếu máu ở người lớn dưới mức quy định sẽ được xếp vào nhóm cần chú ý đặc biệt để ngăn chặn các biến chứng. Dựa vào nguyên nhân, bệnh thiếu máu ở người lớn có thể chia thành các dạng chính như thiếu máu do thiếu sắt, thiếu máu do thiếu vitamin, thiếu máu màng đỏ, và bệnh thiếu máu di truyền.
Trong đó, phân độ thiếu máu ở người lớn dựa trên mức độ thiếu máu có ý nghĩa quan trọng trong xác định mức độ nguy hiểm và phương pháp điều trị phù hợp. Thông thường, người lớn bị thiếu máu nhẹ có thể cảm thấy mệt mỏi nhẹ, trong khi thiếu máu nặng gây ra các biểu hiện rõ rệt như rối loạn nhịp tim, ngất xỉu hoặc các vấn đề về thần kinh. Hiểu rõ phân loại này còn giúp lựa chọn thuốc, chế độ dinh dưỡng phù hợp, tránh tình trạng điều trị lạm dụng hoặc thiếu hiệu quả.
Chỉ số thiếu máu ở người lớn: Đánh giá và phân tích
Chỉ số hemoglobin là tiêu chuẩn để xác định mức độ thiếu máu ở người lớn. Theo quy chuẩn của WHO, chỉ số hemoglobin dưới 13 g/dL đối với nam giới và dưới 12 g/dL đối với phụ nữ là dấu hiệu của thiếu máu. Việc theo dõi chính xác chỉ số thiếu máu ở người lớn giúp xét nghiệm, đánh giá mức độ nghiêm trọng, đồng thời xác định nguyên nhân biến đổi của bệnh. Các bác sĩ thường phối hợp các xét nghiệm khác như công thức máu, xét nghiệm sinh hóa hoặc hình ảnh để chẩn đoán chính xác hơn.
Ngoài ra, các chỉ số như hematocrit, số lượng hồng cầu, lưu lượng bạch cầu và tiểu cầu đều góp phần cung cấp thông tin toàn diện về tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Trong thực tiễn, việc phân tích chi tiết các chỉ số này còn giúp theo dõi hiệu quả điều trị, điều chỉnh phác đồ phù hợp và dự đoán khả năng phục hồi của bệnh nhân. Điều này đặc biệt quan trọng trong các bệnh thiếu máu di truyền, thiếu máu do bệnh lý mạn tính hoặc thiếu máu thiếu sắt ở người lớn.
Cách phòng tránh thiếu máu
Phòng tránh thiếu máu ở người lớn bắt đầu từ lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống cân đối, giàu vitamin và khoáng chất thiết yếu như sắt, vitamin B12, folate. Đặc biệt, việc duy trì chế độ dinh dưỡng phù hợp sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ phát sinh các dạng thiếu máu khác nhau. Người trưởng thành cần chú ý bổ sung các thực phẩm chứa sắt như thịt đỏ, gan, hải sản, đồng thời kết hợp thêm các loại rau xanh, trái cây giàu vitamin C giúp tăng khả năng hấp thu sắt tốt hơn.
Ngoài ra, kiểm tra sức khỏe định kỳ, tầm soát chỉ số thiếu máu ở người lớn cũng giúp phát hiện sớm các biểu hiện bất thường. Đối với những người có nguy cơ cao như người cao tuổi hoặc người mắc bệnh mãn tính, cần có chế độ theo dõi đặc biệt, tránh mất máu kéo dài hoặc thiếu hụt vitamin. Bên cạnh đó, tránh tự ý sử dụng thuốc hoặc bổ sung quá liều khi chưa có chỉ định của bác sĩ là cách phòng tránh hữu hiệu nhất, giúp duy trì lượng máu ổn định, nâng cao chất lượng cuộc sống lâu dài.
Theo dõi Fanpage Dược phẩm Famax để nhận tư vấn và thông tin hàng ngày!
Thiếu máu ở người lớn có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi và do nhiều nguyên nhân như thiếu sắt, vitamin hoặc bệnh lý mãn tính. Các triệu chứng như mệt mỏi, da nhợt nhạt cần được chú ý để xác định nguyên nhân kịp thời. Hiểu rõ nguyên nhân và theo dõi chỉ số giúp điều trị hiệu quả hơn. Chế độ dinh dưỡng hợp lý, kiểm tra sức khỏe định kỳ và lối sống lành mạnh là cách phòng ngừa tốt nhất. Hãy chăm sóc bản thân để có cuộc sống khỏe mạnh.
