Tình trạng sốt rét ngoại lai đang có dấu hiệu gia tăng tại Việt Nam, với tỷ lệ ca bệnh nhập cảnh chiếm hơn một nửa tổng số ca mắc trong năm 2025. Nguy cơ lây lan dịch trong cộng đồng trở lại là rất rõ rệt nếu không có biện pháp giám sát và kiểm soát kịp thời.
Ca sốt rét ngoại lai gia tăng hơn 58% trong năm 2025
Theo Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung Ương, chỉ trong 4 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đã ghi nhận 24 ca sốt rét, trong đó 14 ca (58,3%) là sốt rét ngoại lai. Người nhiễm chủ yếu là lao động trở về từ châu Phi như Angola, Mozambique… nơi bệnh sốt rét vẫn lâu nay là dịch lây lan.
Tất cả bệnh nhân nhiễm ký sinh trùng Plasmodium falciparum – tác nhân gây sốt rét ác tính nguy hiểm nhất. Dạng nhiễm này có thể dẫn tới biến chứng não, rối loạn tuần hoàn, suy đa tạng và tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Số liệu từ năm 2024 cho thấy, trong 353 ca sốt rét toàn quốc, chỉ 31,4% là ca ngoại lai. Tuy nhiên, tốc độ tăng nhanh chỉ sau 1 năm cho thấy nguy cơ sốt rét ngoại lai xâm nhập và lây lan trở lại là rất lớn.
Mối nguyên và nguy cơ bùng phát trong cộng đồng
Việt Nam hiện đang trong giai đoạn duy trì thanh toán sốt rét. Tuy nhiên, sự hiện diện của muỗi Anopheles – tác nhân truyền bệnh sốt rét ngoại lai – vẫn tồn tại rộng rãi trong môi trường. Khi một ca nhiễm ngoại lai xâm nhập vào khu vực có muỗi truyền, nguy cơ lây lan bệnh sẽ rất nhanh chóng.
Thực tế đã ghi nhận nhiều ca sốt rét nhập cảnh từ châu Phi tại các tỉnh như Hà Tĩnh, Nghệ An, Quảng Bình… Trong nhiều trường hợp, người bệnh ban đầu tự điều trị tại phòng khám tư nhưng không đặt nghi ngờ sốt rét, khi vào viện đã trong tình trạng nguy kịch.
Ngành y tế các địa phương đã triển khai các biện pháp dự phòng: xử lý vùng nguy cơ cao, phun hóa chất diệt muỗi, giám sát dịch tễ và xét nghiệm cho người có liên quan.
Cần tăng cường sàng lọc và dự phòng
ThS. BS. Nguyễn Đức Minh (Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương) cảnh báo: “Với những người có triệu chứng sốt cấp tính sau khi đi nước ngoài, đặc biệt là các quốc gia châu Phi, cần đến ngay bệnh viện chuyên khoa để xét nghiệm, chẩn đoán kịp thời. Những người chuẩn bị đến vùng có yếu tố nguy cơ cần chủ động uống thuốc dự phòng để hạn chế rủi ro mắc bệnh và biến chứng nguy hiểm.”
Bên cạnh đó, TS. BS. CKII. TTƯT. Trần Huy Thọ – Phó Giám đốc phụ trách chuyên môn Bệnh viện Đặng Văn Ngữ cũng nhấn mạnh: “Người dân đi lao động, công tác hoặc du lịch từ các nước lưu hành sốt rét khi trở về cần theo dõi sức khỏe ít nhất 30 ngày. Nếu xuất hiện các triệu chứng như sốt, đau đầu, rét run, vã mồ hôi… phải đến ngay cơ sở y tế và thông báo lịch sử đi lại để được xét nghiệm, sàng lọc sốt rét.”
Góc nhìn từ Famax
Từ góc độ chuyên môn, Famax nhận định rằng sốt rét ngoại lai đang trở lại là một mối nguy âm thầm, đe doạ nỗ lực loại trừ bệnh đã đạt được trong nhiều năm. Việc tăng cường giám sát, xét nghiệm và quản lý y tế người nhập cảnh là điều tối quan trọng để ngăn chặn nguy cơ lây lan sốt rét ngoại lai trong cộng đồng.
Famax khuyến cáo các địa phương, đặc biệt là tuyến cơ sở:
- Xây dựng quy trình sàng lọc sốt rét cho người nhập cảnh
- Tăng cường trang bị y tế phòng chống dịch sốt rét ngoại lai
- Khuyến khích người dân chủ động khai báo, tự theo dõi và bảo vệ sức khỏe sau khi đi nước ngoài về
Theo dõi Fanpage Dược Phẩm Famax để cập nhật nhiều thông tin hữu ích!
Thông tin trích nguồn từ: Báo Phụ nữ Việt Nam
Link bài báo gốc: https://phunuvietnam.vn/nguy-co-sot-ret-ngoai-lai-bung-phat-tai-viet-nam-20250827190138951.htm
